Σήμερα, μετά από τέσσερις μέρες μέσα, έβγαλα τα παιδιά στην αυλή για ένα τέταρτο. Με κλάματα και χίλια παρακάλια μπήκαμε μέσα, μαγειρέψαμε όλοι μαζί και, αφού τους έβαλα να μαζέψουν τα πεταμένα μακαρόνια, ξαπλώσαμε για μεσημεριανή ξεκούραση. Μπορεί να κοιμήθηκα καμιά ώρα, όχι παραπάνω. Ξύπνησα γιατί κρύωσα, το τζάκι ήθελε ξύλα. Καθώς έβαζα το τελάρο με τα ξύλα μέσα, χτύπησα το μικρό μου δάχτυλο στην πόρτα. Ξέρετε τον πόνο. Είχε και λίγο αίμα. Πήγα στο μπάνιο, πήρα βαμβάκι και άνοιξα το ντουλάπι για να πάρω το μπεταντίν. And it hit me. Όχι το μπεταντίν, η ανάμνηση του ονείρου μου. Ήμουν σε ένα λευκό δωμάτιο και έβλεπα άπειρα τσιροτάκια να τρέχουν κατά πάνω μου και να κολλάνε σε μια πληγή στο χέρι μου – την οποία έχω και στην πραγματικότητα. Είχαν χέρια και πόδια και, κυριολεκτικά, έτρεχαν με όλο τους το κουράγιο, ένιωθα την διάθεσή τους να βοηθήσουν.
Έχει λίγη ώρα που διαβάζω αναρτήσεις σε ομάδες, απαντάω σε σχόλια, ψάχνω για πληροφορίες στο διαδίκτυο. Φυσικά, όλη αυτή η δραστηριότητα έχει επίκεντρο τον κορονοϊό. Διαβάζω σχόλια φίλων, γνωστών, αγνώστων για την κατάσταση, πώς την βιώνουν ως άτομα, ως οικογένειες, ως πολίτες και, κυρίως, ως μέλη του κοινωνικού συνόλου.
Κάποιοι το βλέπετε το θέμα ψύχραιμα. Κάποιοι το αντιμετωπίζετε με πολύ άγχος, με θλίψη, με αβεβαιότητα για την διάρκεια και τις συνέπειες. Κάποιοι το γελοιοποιείτε για να το διαχειριστείτε όσο πιο αναίμακτα γίνεται. Και κάποιοι άλλοι, όλα τα παραπάνω. Και είναι εντάξει. Για όλους μας. Όλα τα παραπάνω. Το καθένα ξεχωριστά και όλα μαζί.
Κάποιοι έχετε συμβουλευτεί έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Συζητήσατε, φτιάξατε ένα πλάνο αντιμετώπισης της κατάστασης με όσο το δυνατόν λιγότερες απώλειες. Με το μικρότερο δυνατό ψυχικό κόστος. Κάποιοι το ζείτε μόνοι σας όλο αυτό. Βιώνετε την αγωνία και την απογοήτευση και τον φόβο εσωτερικά, για να μην επιβαρύνετε την οικογένειά σας, τους φίλους, τους συγγενείς σας. Κάποιοι συζητάτε παντού και με όλους για το μέλλον αυτής της περιπέτειας άνετα, ψύχραιμα, ίσως και ελαφρώς αποστασιοποιημένα. Και κάποιοι κάνετε όλα τα παραπάνω. Και είναι εντάξει. Για όλους μας. Όλα τα παραπάνω. Το καθένα ξεχωριστά και όλα μαζί.
Οι ακραίες συνθήκες προκαλούν ακραίες αντιδράσεις. Κρίνοντας εξ ιδίων, θα πω ότι οφείλουμε όλοι να το βιώσουμε όλο αυτό ακριβώς όπως το νιώθουμε. Τη μια στιγμή γελώντας υστερικά, την άλλη κλαίγοντας με λυγμούς. Εδώ θα μπορούσα να γράψω ένα κατεβατό με συμβουλές διαχείρισης των έντονων συναισθημάτων μας. Δεν είναι δική μου δουλειά αυτή όμως. Δεν έχω, εξ άλλου, και το απαραίτητο υπόβαθρο για κάτι τέτοιο – αν και πρέπει να ξέρετε ότι καταπιέζω την Ελληνίδα μάνα μέσα μου.
Αυτό που θα πω είναι αυτό που με δίδαξε το μεσημεριανό μου όνειρο – αυτό, δηλαδή που το υποσυνείδητό μου ή, αυτό το ακαταμάχητο ένστικτο της επιβίωσης προσπαθεί να μου πει – και δεν είναι άλλο από το εξής: όταν βλέπετε ότι τα πράγματα δυσκολεύουν επικίνδυνα, φωνάξτε τα τσιροτάκια σας. Τον κολλητό, τον συνάδελφο που έχετε κάνει φίλο, την σύζυγο, τα παιδιά σας, τους φίλους εκτός εισαγωγικών από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις ομάδες στις οποίες είστε μέλη και νιώθετε οικεία, σαν στο σπίτι σας. Αυτοί οι άνθρωποι είναι τα τσιροτάκια σας. Θα τρέξουν αμέσως – το βλέπω τις τελευταίες μέρες συνέχεια – θα σας πουν μια χαζομάρα για να γελάσετε, θα σας προτρέψουν να μιλήσετε, να ζητήσετε βοήθεια από κάποιον φορέα, θα σας “γειάνουν”. Σίγουρα δεν θα θεραπεύσουν εντελώς την πληγή – αυτή είναι μια διαδικασία την οποία το σώμα και το μυαλό σας είναι προγραμματισμένα να εκτελούν με άριστα αποτελέσματα – αλλά θα βοηθήσουν στην διαδικασία της επούλωσης. Θα κρατήσουν την πληγή καθαρή, θα μειώσουν τον πόνο και θα σας δώσουν τον χρόνο που χρειάζεστε για πλήρη ίαση. Και το πιο υπέροχο με όλο αυτό είναι ότι – ίσως χωρίς καν να το αντιλαμβάνεστε – είστε κι εσείς το τσιροτάκι κάποιου άλλου. Είναι αμφίδρομη η διαδικασία της επούλωσης. Ορίστε, γράφοντας αυτό το κείμενο ελπίζω ότι γίνομαι για λίγο το τσιροτάκι σας. Σίγουρα, πάντως, εσείς γίνατε για λίγο το δικό μου. Και σας ευχαριστώ.
Βαΐα Ελίζα Τσαυλίδου