Το 2020 είναι η χρονιά των τεράστιων αλλαγών. Πλημμύρες, πανδημίες, πυρκαγιές. Είναι η χρονιά που ήρθαν τα πάνω κάτω σε παγκόσμιο επίπεδο και φυσικά η χρονιά που άλλαξε τον ρατσισμό. Ή τουλάχιστον αυτό θέλω να πιστεύω…
Ένας ολόκληρος πλανήτης ενώθηκε για τον George Floyd. Έναν έγχρωμο άντρα που δολοφονήθηκε από έναν λευκό. Θες να μην είναι έτσι; Ας το δεχτώ! Δε θα επεκταθώ σε λεπτομέρειες από εκείνη την ημέρα. Δεν γράφω αυτό το κείμενο για να υποστηρίξω κάποια συγκεκριμένη άποψη. Δεν είναι αυτός ο σκοπός του άρθρου. Εγώ θα σταθώ στο “ένας ολόκληρος πλανήτης ενώθηκε για έναν έγχρωμο άντρα”.
Και ρωτώ…Πρέπει να συμβαίνει πάντα κάτι πολύ μεγάλο ώστε να κινητοποιηθεί η “λευκή” φυλή και να υπερασπιστεί το δικαίωμα των “’εγχρώμων” στη ζωή;
Έγχρωμοι; Τέλοσπάντων, μεγάλη ιστορία! Πάντα θυμάμαι ένα ποιηματάκι που μας είχε αναφέρει η δασκάλα στο δημοτικό… «Όταν θυμώνεις, κοκκινίζεις! Όταν νιώθεις αηδία, πρασινίζεις!..» και άλλα πολλά και στο τέλος κλείνει με τη φράση «και μετά λες εμένα έγχρωμο;». Τότε δεν μπορούσα ν’ αντιληφθώ το δίδαγμά της. Τώρα μπορώ!
Και επανέρχομαι στο θέμα μου…
Πριν μερικά χρόνια, η έγχρωμη τραγουδίστρια Beyonce έβγαλε ένα τραγούδι που είχε τη δική του αγανακτισμένη κι άκρως πολιτικοποιημένη φωνή. Βγήκε μπροστά και υπερασπίστηκε το χρώμα και την καταγωγή της περνώντας μέσα από τους στίχους της, μηνύματα κατά του ρατσισμού, της φυλετικής διάκρισης και της βίας εναντίων των έγχρωμων ατόμων. Λάθος κίνηση, είπαν πολλοί. Αρκετοί την αδίκησαν ή την χαρακτήρισαν θεωρώντας αυτή την κίνησή της ρατσιστική προς τους λευκούς.
Τότε όμως ήταν αλλιώς… Δεν βλέπαμε τις ομοιότητες. Εστιάζαμε μόνο στις διαφορές και πιο συγκεκριμένα στο χρώμα. “Ε, αυτή είναι μαύρη! Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου…”. Ας γελάσω!
Ας μιλήσουμε λίγο με γεγονότα πριν χωριστούμε πάλι σε χρωματικές κατηγορίες. Σύμφωνα με την ιστορία, οι «μαύροι» αποτελούσαν περιουσία και χρησιμοποιούνταν ως σκλάβοι κι ως δούλοι από λευκούς γαιοκτήμονες ή δουλεμπόρους. Το 1863 όμως, μετά την κατάργηση της δουλείας από τον Αβραάμ Λίνκολν, καθιερώθηκε ο όρος “δεύτεροι πολίτες” κι ήταν αδύνατο να συμβιώσουν με τους λευκούς στην ίδια κοινωνία. Οι “άχρωμοι” πίστευαν πως είναι ανώτερα όντα κι αυτό, αυτόματα, είχε ως αποτέλεσμα οι “μαύροι” να θεωρούνται κατώτεροι.
Ποια είναι όμως η πραγματικότητα; Δεν υπάρχει καμία διαφορά!
Συνταγματικά, οι έγχρωμοι έχουν τα ίδια δικαιώματα με εμάς. Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το δικαίωμα στη ζωή αλλά και την ελευθερία ανήκει σ’ όλους, ανεξαιρέτως!
“Είδες όμως; Τώρα κινηθήκαμε όλοι υπερ του Floyd! Μπορείς να πεις πως ο κόσμος αλλάζει θετικά!’.
Όχι! Ο κόσμος δεν αλλάζει θετικά, απλά προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες.
Ο ρατσισμός πάντα υπήρχε και πάντα θα υπάρχει, απλά τώρα υπάρχει η τεχνολογία και όλα βγαίνουν στο φως. Δεν είναι κάτι που κρύβεις κάτω από το χαλί. Ο ρατσισμός έχει δικιά του θέση στη μαρκίζα. Πρώτο όνομα!
Μια ζωή λέγανε πως ο κόσμος είναι σκληρός και αυτή η σκληρότητα ανήκε μόνο σε ό,τι διαφέρει από εμάς.Τόσα χρόνια, οι έγχρωμοι θεωρούνται κατώτερα όντα από τους λευκούς! Τόσα χρόνια οι έγχρωμοι έρχονται εσφαλμένα δεύτεροι. Ακόμα και μετά από αμέτρητες βραβεύσεις, διακρίσεις στον αθλητισμό, στην πολιτική, μετά απ’ την ανάπτυξη μουσικής κουλτούρας και νοοτροπίας, μετά από τόσους αγώνες για ισότητα κι αποδοχή.
Οπότε ξαναρωτάω…Έπρεπε να γίνει κάτι τόσο συνταρακτικό ώστε να κινητοποιηθεί η “λευκή” φυλή και να υπερασπιστεί το δικαίωμα στη ζωή των “’εγχρώμων”;
Και δε σου λέω πως η άλλη πλευρά δρα διαφορετικά απλά προσπαθεί να ενσωματωθεί. Να νιώσει αποδεκτή. Με σωστό ή λάθος τρόπο δεν ξέρω. Δεν είμαι εγώ αυτή που θα κρίνω και προς Θεού, δεν βάζω όλο τον πλανήτη στο ίδιο τσουβάλι. Σίγουρα υπάρχουν «έγχρωμοι» που αντιδρούν ρατσιστικά προς τους λευκούς και σίγουρα υπάρχουν «λευκοί» που υπερασπίζονται με σθένος κάθε δικαίωμα ανεξαρτήτως «χρώματος». Ο καθένας κοιτάει τη δικιά του καμπούρα –και πολύ καλά κάνει-, αλλά ας κοιτάξουμε λίγο πιο μπροστά…
Φτάσαμε στο 2020 για να συνειδητοποιήσουμε πως πρέπει να κοιτάξουμε λίγο πιο πέρα από την χρωματική παλέτα. Ναι οκ, λευκό και μαύρο. Άκρως αντίθετα χρώματα, αλλά είναι χρώματα και χωρίς την συνύπαρξη τους δεν υπάρχει το ιδανικό αποτέλεσμα.
Νομίζω πως είναι καιρός να εστιάσουμε σε εκείνα που μας ενώνουν και όχι σε εκείνα που μας χωρίζουν. Μπορεί να μην είμαστε όλοι ίδιοι, αλλά είμαστε ίσοι και αυτό το έχουμε ξεχάσει τελείως…
Λεγόμαστε ανθρωπότητα. Χωρίς χρώματα!
«Πολλοί λευκοί αδερφοί μας έχουν συνειδητοποιήσει ότι η μοίρα τους είναι δεμένη με τη δική μας μοίρα κι η ελευθερία τους αλληλένδετη με τη δική μας ελευθερία. Δεν μπορεί κανείς να πορευτεί μόνος!» – Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ (1963)