Δε θέλω να αλλάξω τον κόσμο. Και να ήθελα, δεν μπορώ. Δεν είμαι τέλεια. Αντιθέτως. Κάνω πολλά λάθη. Συχνά τα ίδια και τα ίδια. Θέλω όμως να αλλάξω τον εαυτό μου, να εξελιχθώ, να γίνομαι κάθε μέρα καλύτερος άνθρωπος, για το παιδί μου, για τον άντρα μου, για εμένα. Συχνά παρασύρομαι και θεωρώ κάποια πράγματα αυτονόητα. Τελικά τίποτα δεν είναι. Υπερασπίζομαι με πάθος τα δικαιώματα της οικογένειάς μου και προσπαθώ να τηρώ τις αντίστοιχες υποχρεώσεις μας. Αναγνωρίζω ότι τα όρια της ελευθερίας μου σταματούν εκεί που ξεκινούν τα δικά σου. Ζητώ όμως το ίδιο και από εσένα.
Το κείμενο που ακολουθεί έχει ένα πολύ συγκεκριμένο αυτονόητο θέμα. ΟΧΙ ΣΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΧΑΡΕΣ, ΟΧΙ ΣΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΑΝΑΨΥΧΗΣ/ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΟΧΙ ΣΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΑΥΛΙΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ-ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΩΝ-ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ , ΟΧΙ ΣΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΕ ΓΥΜΝΑΣΙΑ-ΛΥΚΕΙΑ-ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ-ΧΩΡΟΥΣ ΕΞΩΣΧΟΛΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ, ΟΧΙ ΣΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΕ ΑΝΘΡΩΠΕ, ΤΙ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΕΙΣ ΔΗΛΑΔΗ ΠΙΑ;
Ας τα πάρουμε ένα ένα τα πράγματα, baby steps. Λοιπόν, οι παρακάτω γραμμές δεν αποσκοπούν στο να σε κάνουν να κόψεις το τσιγάρο, ούτε να σου κουνήσουν το δάχτυλο αν είσαι καπνιστής γονέας-κηδεμόνας-δάσκαλος. Έχω υπάρξει, πριν γίνω μητέρα, για μία δεκαετία τουλάχιστον, φανατική καπνίστρια. Πλέον δεν το αντέχω. Γιατί στο αναφέρω αυτό; Γιατί ξέρω ότι δεν θα πάθεις ΤΙΠΟΤΑ, ΠΙΣΤΕΨΕ ΜΕ, ΤΙ-ΠΟ-ΤΑ, αν κάνεις λίγο υπομονή και ανάψεις το τσιγάρο σου αφού φύγεις από τους προαναφερόμενους χώρους. Κράτα το αυτό στο μυαλό, εντάξει; Δεν με απασχολεί τι κάνεις στο σπίτι σου, είτε έχεις παιδιά ή όχι. Δικό σου θέμα. Αν τυχόν κάθομαι στο διπλανό σου τραπέζι σε μία καφετέρια, ανάψεις το τσιγάρο σου και φυσάς περίτεχνα τον καπνό σου πάνω στο παιδί μου, είμαι άξια της μοίρας μου, αφού ΕΓΩ επιλέγω τη δεδομένη στιγμή να επιβάλω στο παιδί μου το παθητικό κάπνισμα (δεν εξετάζω τον νόμο περί απαγόρευσης καπνίσματος αυτή τη στιγμή σε αυτό το κείμενο, είπαμε συγκεκριμένο θέμα, οι καφετέριες και οι παραπλήσιοι χώροι όπως και να το εξετάσει κανείς, δεν είναι χώροι διασκέδασης-αναψυχής παιδιών). Αν τυχόν κάθομαι δίπλα σου, ας πούμε, σε ένα παγκάκι στο πουθενά, έχοντας το παιδί μου στην αγκαλιά μου και εσύ αρχίσεις τα πάφα πούφα κόντρα στον άνεμο, πάλι δεν θα σου πω κάτι εννοείται, βλέπεις ανοιχτός δημόσιος χώρος για μικρούς μεγάλους, θα σηκωθώ και θα φύγω και θα αναρωτηθώ αν είσαι απλά αναίσθητος εγωιστής, αφηρημένος, χαμένος, κλπ. Ενώ αν σηκωθείς και το ανάψεις παραδίπλα, θα σηκωθώ πάλι και εγώ και θα έρθω να σου σφίξω το χέρι και να σου πω «ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ, ΤΟ ΕΚΤΙΜΩ!». Ξέρεις, αυτή η κουβέντα, τις περισσότερες φορές είναι πιο μεθυστική ακόμα και από την πρώτη τζούρα. Επίσης για να σε προλάβω, δε θα κάνω αναφορά σε αυτό το κείμενο σε εσένα που καπνίζεις και πετάς τη γόπα σου στην παραλία που ακριβώς δίπλα σου ξεδιπλώνει το ταλέντο της μία τρίχρονη χτίζοντας παλάτια στην άμμο. Ούτε σε εσένα που την πετάς στον δρόμο μαζί με το πλαστικό ποτήρι του καφέ σου. Είναι γνωστό άλλωστε ότι και στο σπίτι σου τα σκουπίδια σου τα πετάς κάτω στο πάτωμα. Ναι; Όχι; Του δε πόιντ όμως. Αυτή τη στιγμή προσπαθώ να σου εξηγήσω, όσο πιο ψύχραιμα και πολιτισμένα μπορώ, γιατί ΔΕΝ ΚΑΠΝΙΖΟΥΜΕ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ.
Λοιπόν, είμαι σίγουρη ότι έχεις ακούσει τον όρο ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ. Μάντεψε βρε. Υφίσταται τόσο στους εσωτερικούς όσο και στους εξωτερικούς χώρους. Φαντάσου μία παιδική χαρά, μην αναφέρω κλειστό παιδότοπο, γιατί θα μου ανέβει η πίεση, όπου καθημερινά συχνάζουν γονείς που καπνίζουν δίπλα στα παιδιά. Για τις ευπαθείς ομάδες, όπως είναι φίλε μου τα μικρά παιδιά, ιδίως αυτά που έχουν κάποια αναπνευστική ευαισθησία π.χ. άσθμα και όχι μόνο, είναι αρκετή μία ανάσα για να εμφανίσουν έξαρση των συμπτωμάτων.
Και συνεχίζουμε με τα αποτσίγαρα. Και μη μου πεις ότι εσύ ποτέ δεν το πετάς κάτω και ότι είναι μόνο θέμα παιδείας. Συμβαίνει και στους καλύτερους των καλύτερων, δεν ‘πα να ‘σαι και ο Maverick από το Top Gun. Αρκεί μία φορά, μία γόπα. Και γονέας να μην είσαι, δεν μπορεί να μην έχεις ακούσει ότι τα μικρά παιδιά βάζουν τα πάντα, ε, Τ Α Π Α Ν Τ Α, στο στόμα τους. Υπάρχουν καταγεγραμμένα μοιραία περιστατικά. Το αντιλαμβάνεσαι; Ένα δευτερόλεπτο είναι αρκετό.
Επόμενη στη λίστα η μίμηση. Όσο πιο συχνά βλέπει ένα παιδί κάποιον ενήλικα να καπνίζει, όλο και περισσότερο οικειοποιείται αυτή η κατά γενική ομολογία ισχυρή εικόνα. Θέλω να ελπίζω ότι η πλειοψηφία των νέων γονέων είναι συνειδητοποιημένοι ενημερωμένοι άνθρωποι, οι οποίοι ακολουθούν τη λογική της αποφυγής καπνίσματος σε όλους αυτούς τους χώρους και αρκετοί από αυτούς μαζεύουν και τα αποτσίγαρα, όμως αυτοί που δυστυχώς συνεχίζουν να καπνίζουν και ακόμα χειρότερα να πετούν τα αποτσίγαρά τους κάτω, δίνουν το παράδειγμα και σε άτομα που δεν έχουν σχέση με τα παιδιά, όπως σε έφηβους ή φίλους των γονέων, που τυχαίνει να βρίσκονται σε αυτούς τους χώρους και που φυσικά δεν συνειδητοποιούν ότι είναι ειδικά διαμορφωμένοι αποκλειστικά για παιδιά.
Ενδεικτικά παραθέτω το παράδειγμα της Αυστραλίας, στην οποία έχει θεσμοθετηθεί σχετική απαγόρευση. http://www.health.nsw.gov.au/tobacco/Factsheets/greek-smoking-playgrounds.pdf
Ιδιαίτερα θετικό βήμα είναι η ευαισθητοποίηση μεγάλης ομάδας γονέων ανά τον κόσμο περί θέσπισης ανάλογου αντικαπνιστικού νόμου σε όλες τις παιδικές χαρές και φυσικά στους δημόσιους χώρους αποκλειστικά για παιδιά, καθώς και οι σχετικές δράσεις τους περί τοποθέτησης ειδικών πινακίδων με σκοπό να αποθαρρύνουν τους καπνιστές να καπνίσουν στα συγκεκριμένα σημεία έχοντας ως σλόγκαν “Young Lungs at Play”.
Όπως τόνισα στην αρχή, δεν θέλω να αλλάξω τον κόσμο. Θέλω να προβληματίσω εσένα. Μην καπνίσεις ανάμεσά τους. Κάνε υπομονή. Είναι το δικό τους μέρος. Σεβάσου την ελευθερία τους. Σεβάσου τη ζωή τους. Και αν πια είναι τόσο απόλυτη η ανάγκη σου και δεν μπορείς ούτε καν να βγεις για δύο λεπτά εκτός του χώρου τους, τουλάχιστον όταν το σβήσεις το ρημάδι, πέτα το στα σκουπίδια, στην τσέπη σου ή απλά φάτο. Καλύτερα εσύ απ’ ότι το πιτσιρίκι, τι λες; Ζητάω πολλά;
Ράνια Γεννατά